PREV
NEXT

ДАСТГИРИИ ИСТЕҲСОЛИ КАРТОШКА ВА ТАҲҚИҚОТ ОИДИ БЕҲТАР ГАРДОНИДАНИ АМНИЯТИ ОЗУҚАВОРӢ ДАР ВИЛОЯТИ ХАТЛОНИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН

МАРҲИЛАИ II

Ҳадафи лоиҳа

Бо ташабусси “Озуқаворӣ ба Хотири Оянда” - дастигирии Амрико оид ба мубориза зидди гуруснагӣ ва камбизоатӣ, Маркази байналмилалии Картошка ва шарикони он лоиҳаи наверо бо унвони Дастгирии истеҳсоли картошка ва таҳқиқот оиди беҳтар гардонидани амнияти озуқаворӣ дар вилояти Хатлони Ҷумҳурии Тоҷикистон – Марҳилаи II амалӣ намуда истодаанд. Ҳадафи лоиҳа пешгирӣ кардан аз камбудии ғизо ва баланд бардоштани ҳосилнокии картошка ва картошкаи ширин, устуворӣ ва рақобатпазирӣ мебошад. Лоиҳа даромади хонаводаҳои камбизоат дар қисмати ғарбии вилояти Хатлон, ки аз норасоии захираҳо танқисӣ мекашанд, беҳбудӣ мебахшад. Картошка ва картошкаи ширин ҳамчун зироатҳои имконпазири арзишманде муайян карда шуданд, ки метавонанд барои паст кардани сатҳи камбизоатӣ ва норасоии ғизо дар кишвар кӯмак расонанд. Азбски қисмати дохилии норанҷии картошкаи ширин аз витамини А бой буда, навъҳои нави каротшка миқдори зиёди оҳан ва руҳ доранд, ин зироатҳо ба гуногунии реҷаи ғизоӣ мусоидат намуда, барои ҳалли масъалаи норасоии ғизо дар кӯдакон, ки дар Тоҷикистон зиёд ба назар мерасад, кӯмак менамояд.

Вазъият ва роҳи ҳал

Дар Тоҷикистон 10,4 фоизи аҳолӣ бо маблағи камтар аз 1,25 доллари ИМА дар як рӯз зиндагӣ мекунанд ва аксарияти занон ва кӯдакон ғизои кофӣ истеъмол намекунанд. Норасоии умумии маводи ғизоии асосӣ, аз ҷумла витамини А, оҳан, руҳ, йод ва протеинҳои ҳайвонӣ боиси он гардидааст, ки 30% кӯдакони то 24-моҳа ба қадпастӣ ва 7% ба лоғарӣ гирифтор шудаанд. Лоиҳа кӯшиш менамояд, ки бо роҳи пешниҳод кардани тухмиҳо, навъҳо ва технологияҳои нав, омӯзонидани деҳконони маҳаллӣ ва оилаҳои онҳо оиди истифодаи ин зироатҳо, дар минтақаи нуфузи лоиҳаи Озуқаворӣ ба хотири оянда дар 12 ноҳияи Вилояти Хатлон, сатҳи истеҳсол ва истеъмоли навъҳои беҳтари сабзавотро, ки дар таркибашон миқдори зиёди витамини А, оҳан ва/ё руҳ доранд, баланд бардорад. Технологияҳои мазкур аз ҷорӣ намудани парвариши картошкаи ширини мағзаш норанҷӣ, истеҳсоли картошкаи барвақтӣ, аз ҳолати беҳаракатӣ баровардани картошкаи ҳосили нав барои кишти такрории он дар мавсими дуюми парвариш ва истифодабарии тӯри ҳашарот барои ҳифзи ниҳоли картошка аз ширинча, магаси сафед ва ҳашароти гуногун иборатанд.

Ҷузьзиёти лоиҳа

Пешниҳод кардани парвариши навъҳои аз бетакаротин ғании картошкаи ширин ва густариш додани технологияҳои муассири истеҳсолии; Баланд бардоштани самаранокии истеҳсоли картошка бо роҳи ҷорӣ ва паҳн кардани а) навъҳои ба хушксолӣ тобовар ва аз дарозии рӯз новобастаи картошка, ки ба шароити маҳаллӣ мутобиқ аст, б) технологияи хоҷагидории нав ва аз ҷиҳати иқтисодӣ самаранок ва в) такмил додани амалияи хоҷагидорони хурд дар заминаи идоракунӣ дар хоҷагӣ; Тақвият бахшидан ба тавонмандиҳои муҳаққиқон, мушовирон, деҳқонон ва ташкилотҳои таҳқиқотии маҳаллӣ, аз ҷумла Донишкадаи ботаника, физиологияи растаниҳо ва генетикаи Академияи илмҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон.

Натиҷаҳои пешбинишаванда

Ҳадди ақал ду навъи нави картошкаи ширин, ки дар таркибашон миқдори зиёди бета-каротин доранд ва ду навъи умедбахши картошка барои бақайдгирӣ дар Тоҷикистон тавсия дода мешаванд; таҷрибаи пешрафтаи агрономӣ, ки барои шароити маҳаллӣ мувофиқанд, дар хоҷагиҳо ҷорӣ ва санҷида мешаванд; Ақалан як деҳқони маҳаллӣ дар ҳар ноҳия дорои қобилияти парвариши зироати картошкаи ширин мегардад ва ин технологияро ба дигар деҳқонони маҳаллӣ интиқол медиҳад; 500 нафар мутахассисони соҳаи кишоварзӣ ва деҳқонони маҳаллӣ бо омӯзиш оид ба технологияҳои инноватсионии истеҳсоли каротшка фаро гирифта мешаванд. Дар мавсими киштукори дуюм дар озмоишҳои таҷрибавӣ ҳосилнокии картошка то 35% зиёд мегардад; Ҳадди ақал се деҳқони маҳаллӣ, модели тиҷоратие таҳия хоҳанд кард, ки технологияи нави ҳамчун тухмӣ барои мавсими кишти дуюм истифода будани ҳосили нави картошкаро татбиқ менамояд.

Макони амалисозии лоиҳа

Кишвар – Тоҷикистон; Минтақа – 12 ноҳияи қисмати ғарбии вилояти Хатлон (Хуросон, Ёвон, Ҷомӣ, Сарбанд, Бохтар, Вахш, Румӣ Ҷиликӯл - Дӯстӣ, Қубодиён, Шаҳритуз, Носири Хусрав, Қумсангир - Ҷайҳун)

Ташкилотҳои шарик

Донишгоҳи Осиёи Марказӣ; Институти ботаника, физиология ва генетикаи растании Академияи илмҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон

TOP